De rare persoonsverheerlijking van types als ‘The Iceman’ (is 14 miljoen waard)

Toch een beetje ‘lifestyle’ op deze Substack alhier. Het begint allemaal bij Wim Hof, a.k.a. The Iceman. Naar het schijnt heeft hij zijn eigen gezin geterroriseerd, als we De Volkskrant mogen geloven.

Ik pak deze tweet erbij zodat u een beeld krijgt van het artikel. Het is geschreven door journalist Robert van de Griend en zit inderdaad achter een betaalmuur, dat is het goed recht van de krant. De journalist schijnt er lang mee bezig te zijn geweest, dus geïnteresseerden kunnen de krant zelf aanschaffen. Interessant genoeg is de Engelstalige versie wel zo te vinden, zonder betaalmuur. In discussies op Twitter lees je vaak dat het een 'hit piece' is, waarom een succesvolle ondernemer zo te grazen nemen? Wie het artikel leest komt alleen wel tot een andere conclusie. Er wordt geciteerd uit aangiftes wegens huiselijk geweld en een straatverbod dat de Amsterdamse waarnemend burgemeester Lodewijk Asscher destijds heeft opgelegd. De citaten staan hieronder, het is lekker ouderwets kneuterig Nederlands van de rechter en dat laat zich slecht vertalen naar het Engels. Nog even iets over de vermeende motieven om ‘The Iceman’ persoonlijk aan te vallen. 

Als een journalist, om welke reden dan ook, een persoonlijke vete wil uitvechten met een ander, dan krijg je een heel ander artikel. Bij een hit piece ga je lekker creatief om met de waarheid, maar dan wordt het wel lastig om citaten uit bijvoorbeeld aangiftes te krijgen. Die aangiftes liggen immers ter controle opgeslagen op de servers van de politie. Voor je ‘doelwit’ is het dan een kat in het bakkie, gratis bier en een vakantie. Hij start een kort geding, zegt dat hij het slachtoffer is van smaad en vraagt om rectificatie en schadevergoeding. De journalist zal de rechter dan moeten overtuigen dat de citaten echt zijn, een korte discussie als er gesjoemeld is met bewijs. Dat is een afgang die geen journalist wenst en een ervaren journalist ook zal vermijden. Recentelijk is dit bij Zembla gebeurd, het onderzoeksprogramma van BVV-Vara. Ze hadden een aflevering gemaakt over ‘online hufters’, die ze daarna thuis gingen opzoeken om ze te confronteren met hun boze plempsels op Twitter en Facebook. In een enkel geval verloor iemand zijn baan, ontdekte collega David Boerstra. Vervelend detail: de journalist van Zembla had de uitspraken zelf geproduceerd en weergegeven als authentieke berichten op social media. De aflevering is daarna ingetrokken, welk een blamage. Van de Griend van De Volkskrant is net zo oud als ik en werkt twintig jaar als journalist, dus je mag verwachten dat hij een dergelijke blunder niet snel maakt: daarom zijn de citaten uiterst geloofwaardig, zullen ook de grootste fans van Wim Hof moeten erkennen.

In het artikel in De Volkskrant kreeg Hof de ruimte om te reageren en daarna kon hij dankzij een journalist van De Telegraaf ingaan op de aantijgingen. Hij nuanceert de beschuldigingen van fysiek geweld maar stelt wel dat er veel ruzie was over geld - daar komen we op. Al met al is er sprake van afgewogen journalistiek, iedereen krijgt de ruimte zich uit te spreken. De Volkskrant ontdekte dat er een film over ‘The Iceman’ gemaakt zal worden en zag daarin een aanleiding voor dit stuk. Het roerige gezinsleven van Hof komt in de film ook aan bod en zijn ex lijkt daar weinig behoefte aan te hebben, net als alle betrokken kinderen (uit meerdere relaties). Daarom werkte ze klaarblijkelijk ook mee aan het artikel en overlegde ze stukken aan Van de Griend, die dus over een kloppend dossier zal beschikken.

Voor wie Hof niet kent: al decennialang doet de inmiddels 65-jarige Amsterdammer aan ijsbaden en allerlei aanverwante vormen van koudetherapie. Denk aan jezelf onderdompelen in ijsklontjes, op blote voeten een halve marathon lopen boven de poolcirkel, noem maar op. Tot ongeveer tien jaar geleden is hij tamelijk onbekend, maar dan wordt hij ontdekt en stroomt het geld met emmers tegelijk binnen. Vice maakte deze documentaire over hem.

Op ongeveer 3:40 laat Hof de interviewer een ademhalingsoefening doen. Daarbij noemt hij ook dat je geen statistieken en dergelijke nodig hebt, ervaar het gewoon. Later komt zijn gezinsleven ter sprake, waarbij hij details noemt die hij later corrigeert - over zijn leven als alleenstaand vader omdat zijn vrouw een tragisch ‘ongeluk’ had gekrekgen, dat zat toch even anders. Over Hof is veel twijfel, omdat hij dingen zou zeggen die niet te onderbouwen zijn. De ademhalingsoefeningen uit de documentaire zijn leuk en inspirerend, maar oud nieuws voor wie aan duursport doet, denk aan een marathon of wielrennen. Het nut van in koud water springen voor de gezondheid laat zich ook lastig bewijzen. Wel bestaat het risico op bevriezingsverschijnselen. Een Amerikaanse tiener overleed na het doen van de oefeningen in een ondiep zwembad naast het ouderlijk huis, waarna de vader Hof besloot aan te klagen voor 62 miljoen euro. Hof won de rechtszaak: het was niet bewezen dat er een oorzakelijk verband was tussen het overlijden en uitingen van ‘The Iceman’. Dit was dus een ondubbelzinnige overwinning voor Hof. Tussen de video’s van en over hem, soms met tientallen miljoenen kijkers, zitten ook duidelijke waarschuwingen: let op je veiligheid.

Nu kun je je afvragen of Hof ooit 62 miljoen bij elkaar had kunnen sprokkelen. Het artikel in De Volkskrant schetst een beeld van een man die worstelt met financiën. Geen wonder, met vier kinderen, al verandert dat op een gegeven moment drastisch. Hof wordt een soort goeroe en begint in zichzelf te geloven. Zo mishandelde hij in 2011 een van zijn kinderen, waarvoor hij zich moest verantwoorden voor de rechter. Daar ontkent hij niet. Hij stelt dat hij degene is die thuis het geld binnenbrengt maar ‘geen autoriteit mag uitoefenen’. Ook zegt hij: ‘dit ben ik niet. Ik ben de Iceman. Ik beklim de Himalaya in korte broek. Ik zwem in ijswater. (…) Deze hele rechtszaak, ik vind dat vernederend.’

Waarop de rechter het volgende opmerkt, ook in de derde persoon (naast Wim Hof hebben we dus ook The Iceman): ‘Meneer noemt zichzelf de Iceman. Tegelijkertijd heeft hij persoonlijk veel problemen. U heeft zichzelf bijvoorbeeld verwond door op een fontein te gaan zitten (Hof probeerde in 2008 zichzelf een klisma te geven op een fontein in het Vondelpark, waardoor zijn darmen geperforeerd raakten, red). Na het lezen van deze zaak ontkom ik niet aan de indruk dat wat u doet als sportman misschien een vlucht is uit de werkelijkheid van uw persoonlijke leven.’ The Iceman werd veroordeeld tot een taakstraf van 40 uur en een geldboete van 350 euro.

Wat verdient een mens hier nu mee? Een goed jaar en Hof kan met pensioen, laat dat duidelijk zijn. 

De balans van Innerfire b.v. is er een van een typische dienstverlener. Er zijn weinig vaste activa, zoals terreinen en gebouwen: die heb je bij een fabriek of een kerncentrale en moet je vervolgens financieren. Hof heeft elk mensen in dienst die hij salarissen betaalt, met geld dat hij verdient door stevige facturen te sturen. Daarmee zit je als ondernemer in een benijdenswaardige positie, het is allemaal vrij recht toe recht aan en je kunt doen waar je in gelooft. De post ‘liquide middelen’ is van 2021 op 2022 meer dan verdubbeld, naar 1,7 miljoen. Dat, op zijn minst, is pure winst.

De kortlopende schulden mogen oplopen tot 4,5 miljoen in 2022, vrij ongebruikelijk voor een dienstverlener. Hof zal zijn redenen hebben. Het eigen vermogen bestaat uit gestort aandelenkapitaal en een winstreserve, die in 2022 helemaal verdwijnt. Dat kan, als je het geld overboekt naar een andere holding: dat is ook gebeurd. 

Hof kon 5,5 miljoen dividend uitkeren uit de jaarlijkse winst, met daarbij een legale plundering van de overige reserves waar winsten (samen 1,2 miljoen) uit eerdere jaren in zijn opgeslagen. Hof bevindt zich in de luxe positie dat hij zulke dikke facturen kan sturen dat hij op jaarbasis 4,2 miljoen dividend kan uitkeren. Daarmee zit hij bij de absolute grootverdieners in de polder, de CEO van een bank moet het met minder doen. 

De winsten uit Innerfire gaan inderdaad naar een andere groepsmaatschappij, met liquide middelen ter grootte van zeven miljoen. De niet verdeelde winsten namen toen met 4,4 miljoen. Dat is het gevolg van bovenstaande dividenduitkering naar deze bv, Hof Holding. Deze deed zelf ook een dividenduitkering ter grootte van 1,6 miljoen aan Hof en een van zijn zonen, het is een familiebedrijf. De rest blijft hangen in de spaarpot. Daarin zit zeven miljoen aan contanten, daar kun je het wel een tijd mee volhouden. Het is waarschijnlijk dat er in de vijf miljoen aan vaste activa vastgoed te vinden is: een kleine onderneming zou die tegen kostprijs kunnen waarderen, het valt immers op dat het bedrag van het ene jaar op het andere niet verandert.

Als Hof en zijn zoon een normaal jaar draaien, maken ze vier miljoen winst waarvan dik een derde opgaat aan het doen van de boodschappen en de rest in de spaarpot verdwijnt. Die situatie staat in schril contrast met de eerdere episodes in zijn leven - denk aan de scène in het Vondelpark. Nu is het te verwachten dat dit zijn beste jaar ooit was, met alle respect. De Nederlandse media zijn uit op relletjes. Ben je eenmaal beschadigd, dan is het gedaan met de dikke facturen. Hof zal er geen ijsklont minder om eten en in deze wil ik me ook niet uitspreken over de juistheid van de aantijgingen. Hier is in cultureel opzicht iets vreemds aan de hand. 

In 2010 moest Hof zich nog naakt op het podium van een TED talk laten kwellen, daarna begon het geld binnen te stromen. Alle aantijgingen over geweld in de privésfeer hadden toen als bekend verondersteld mogen worden. Iedereen wilde ‘iets’ doen met de hype, dus mocht hij alle praattafels langs. We zien hem aanschuiven bij Beau van Erven Dorens, die dan wel zelf ook uit de kleren wilde. U kunt het fragment terugkijken bij RTL. Inhoudelijk voegt het niets toe maar wie hip is wil niet achterblijven. Als hij bij de ene show is geweest, wil de andere niet buiten de boot vallen en moet Hof daar ook opdraven. Bedrijven die hun werknemers pijnigen met geestdodend maar lucratief werk trekken dan ook de beurs en betalen grif geld om Hof toch wat leven in de brouwerij te laten bezorgen. Daar pakte hij het meeste geld mee. Valt het wetenschappelijk te onderbouwen, wat hij beweert? Of zou men hem om persoonlijke redenen misschien niet op een voetstuk moeten willen plaatsen? Dat is allemaal irrelevant, voorlopig dan. De kruiziging komt later wel.

Na een tijdje ben je over je hoogtepunt heen. Iemand gaat graven in je privéleven, wat een decennium eerder ook al had kunnen gebeuren. Dan had Hof nooit multimiljonair kunnen zijn, was het niet interessant om te graven en hoefde zijn reputatie ook niet ter discussie gesteld hoeven te worden: inderdaad, een bijzondere cirkelredenering. Amerikanen doen dat ook. Eerst zetten ze de jonge zangeres Britney Spears op een voetstuk, bij het pedofiele af. Ivo Niehe nam bijvoorbeeld toen een interview af en begon over haar borsten, terwijl ze minderjarig was. 

De journalistieke waarde hiervan? Maakt niet uit, je wil de boot niet missen, je moet scoren met een item over ‘the current thing’. MeToo, klimaat, Taylor Swift, noem maar op. Frans Timmermans staat bijvoorbeeld bekend als Swiftie, hij is een ‘mannelijke feminist’ die zich door haar muziek laat inspireren. Werkelijk? Wetenschappers hebben het dan ook echt over een aandoening op persoonlijk niveau, namelijk ‘celebrity worship'. Een samenleving kan daar ook collectief last van hebben. Voor journalisten is het leven dan wel lekker makkelijk. Je kijkt waar anderen mee bezig zijn en dat volg je gedwee, in positieve of negatieve zin. Roem is een onvermijdelijke cyclus, Britney Spears is al mentaal ingestort. Hof zag zijn ster rijzen als volwassen man met een leven vol tegenslagen, dus die kan zich er beter tegen wapenen dan een gemiddelde tiener. Hij pakt zijn hobby, vent het tot het extreme, het absurde uit, de miljoenen stromen binnen en dan begint der Untergang, je kunt de klok erop gelijk zetten. 

Nederland staat aan de vooravond van grote economische uitdagingen, vooral ingegeven door demografische veranderingen van ongekende omvang. In Brussel is een wet gemaakt waarmee de overheid jouw medische data mag opeisen, als dat nodig is vanwege ‘algemeen belang’: tegen alle afspraken in, een aanranding van de Grondwet van formaat. Geen hond die dit weet, media zijn bezig met plat vermaak. Eerst was men druk met zanger Gordon, die had een vriendje en dat ging uit of iets dergelijks. De gemiddelde Nederlander weet minder goed hoe ingrijpende wetten worden gemaakt dan wat er in de anus van Gordon zit. Nu is er een man in een ijsbad, gaan we daar even op los. Ik heb nu al medelijden met het volgende ‘Current Thing’, na Wim Hof.

Echte, politieke onderwerpen zijn niet leuk, sexy. Mensen verzachten de realiteit met obsessieve aandacht voor het wel en wee van bekende types. Het lokt kinderlijk gedrag uit, want je kunt letterlijk miljonair worden door iets te doen wat vroeger op het schoolplein werd afgekeurd: extreem opvallen met plat vermaak.

Ik durf er een fles wijn op te zetten dat die film over Hof niet doorgaat door alle ophef. Misschien wisten de producenten allang dat Hof een roerig privéleven kende, maar vonden ze het niet erg. Als dat privéleven een ‘current thing’ wordt, moet je alleen wel de veiligste weg kiezen en gooi je hem later alsnog voor de bus. Met oorlogen werkt dat ook zo, wie weet er nou wat er in Congo gebeurt? Een vluchteling daar moet een gek dansje doen of een seksueel getint grapje maken, wellicht dat je dan wel het nieuws hier weet te halen.

Sorry, geachte lezers, dit moest even uit het systeem. Er zijn geen duistere complotten, de existentiële dreiging voor Westerse landen als Nederland is afkomstig van de totale lethargie, de stompzinnigheid, waarbij de aandacht voor daadwerkelijke problemen plaats moest maken voor de obsessie met stompzinnig vermaak. 

Stop daar gewoon mee.

Mijn werk ondersteunen kan via BackMe. Of koop een boek dat wel ergens over gaat, Het Euro Evangelie. Of u maakt uw waardering voor mijn werk kenbaar met de knop hieronder, net wat u behaagt.